MARKA HUKUKU
MARKA NEDİR
MARKA: Bir işletmenin ürettiği ya da sattığı mal ve hizmetleri diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinden ayırt etmek için kullanılan her türlü; sözcük, şekil, renk, harf, sayı, sesler, hareket, koku veya ambalajdan ibaret olabilen İŞARETTİR.
MARKANIN AMACI
Ayırt edici işaretin markanın fonskiyonlarını gerçekleştirmesi markanın amacıdır.
MARKANIN FONKSİYONLARI
a. Bağlantı Kurma Fonksiyonu
Marka, kullanıldığı mal veya hizmetin kaynağını, hangi kuruluş ya da üretici tarafından üretildiği, piyasaya sürüldüğü, hangi işletmeden geldiğini gösterir. Bir mal veya hizmetin belli bir işletmeyle olan bağlantısına işaret etmektedir.
b. Ayırt Etme Fonksiyonu.
Markanın en önemli işlevi, üretilen mal ve hizmetleri diğerlerinden ayırt etmeyi onlardan uzaklaşmayı ve farklılaşmayı sağlamasıdır. Bu amaca uygun olmayan bir işaretin marka olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
c. Garanti Etme Fonksiyonu.
Marka, sadece bir ürünü diğer ürünlerden veya ürünü üreten işletmeyi diğer işletmelerden ayırt etmeye yaramaz ayrıca üzerinde bulunduğu malın kalite sembolü haline gelir ve tüketicinin bu markalı mallardan olan beklentilerini belirler. Bazı markalar, kalite sembolü haline gelmelerinden dolayı tüketicilerin dikkatini çekmektedir.
d. Tanıtma Fonksiyonu.
Marka sahibinin marka kullanmaktaki tek amacı kaynak göstermek olmayıp, aynı zamanda markasını kullanarak tüketiciyi bilgilendirmeye çalışmaktadır. Tüketici marka aracılığı ile malı veya hizmeti tanır ve satın alma kararını çoğu kez buna göre vermektedir.
Marka başvurusu
Markanın tescili için yapılan başvurunun kabul edilebilmesi için mevzuata göre Türk Marka ve Patent Kurumunun istediği belgeler şunlardır:
-Başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri içeren başvuru formu.
-Faaliyet belgesi.
-Vergi levhası
-Vekaletname (Gerekliyse)(Türk vatandaşlarının ve merkezi Türkiye’de bulunan kuruluşların marka başvurusu yapabilmeleri için vekille temsil zorunluluğu yok iken yabancı uyruklu gerçek kişiler ile
yabancı ülke merkezli tüzel kişilerin marka tescilinde vekille temsil zorunluluğu vardır.
-Marka örneği (logo, imge vb.)
-Başvuruya konu mal veya hizmetlerin listesi.
-Başvuru ücreti için banka dekontu.
MARKANIN TESCİLİ
Mevzuat ve kurum uygulamalarının usulüne uygun şekilde yapılmış olan marka başvurusu, tescil işleminin ilk aşamasıdır.
Tescilin ikinci aşaması olarak kurum, 6769 Sayılı SMK kapsamında marka başvurusunun şekli incelemesini yapar. Şekli incelemede SMK madde 5 te sayılan mutlak red sebeplerinin yapılan başvuru bakımından mevcut olup olmadığını ve SMK madde 6 da sayılan nisbi red sebeplerine ilişkin bir itirazın olup olmadığını değerlendirir.
SMK Madde 5 kapsamında sayılan mutlak red nedenleri: .
1.4 üncü madde kapsamında marka olamayacak işaretler
Markanın tanımında belirtilen ayırt edicilik unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılır. Ayırt edicilik somut ayır edicilik ve soyut ayırt edicilik olarak ikiye ayrılmaktadır. Somut ayırt edicilik, markanın benzer hizmet ve mallardan ayırt edici olup olmadığına yönelik yapılan değerlendirmedir.
Soyut ayırt edicilik, başvuruya konu markanın işaret olarak ayırt edici vasfının olup olmamasına yönelik yapılan değerlendirmedir. Somut ayırt edicilik veya soyut ayırt edicilik vasfını taşımayan marka başvurusu SMK Madde 5/1.a gereğince reddedilecektir.
2. Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
Bu hükümde kastedilen ayırt edicilik soyut ayırt ediciliktir. Marka tescilinin amacını engelleyen, ayırt edici olmayan marka başvurusu reddedilecektir.
3. Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler
Tescil edilecek markanın tescil edildiği mal veya hizmetin esas unsurunu teşkil eden işaretlerin tescili amaçlanan başvurular reddedilecektir.
4.Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler
Daha önce tescil edilmiş markaların veya başvurusu yapılmış fakat tescil edilmemiş marka ile aynı olan veya ayırt edilemeyecek nitelikte olan marka başvuru talepleri reddedilecektir.
5.Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler
6. Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler
Malın esas unsurunu oluşturan işaretlerin tescil talebi reddolunacaktır.
7. Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler
8.Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler
Taraf ülkelerine ait bayrak, flama ve benzeri egemenlik işaretleri veya birlik ülkelerinin üye oldukları uluslararası kuruluşarın logoları, adları ve bu adların kısaltmaları (örneğin WHO, UNICEF) marka olarak tescil edilemeyeceği belirtilmektedir.
9. Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler
10. Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
Halkı yanıltabilecek ve haksız rekabet oluşturabilecek nitelikteki işaretler tescil edilemez.
11. Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
12.Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.
SMK Madde 6 kapsamında Nispi Ret sebepleri:
Nispi red sebeplerinin varlığı halinde tescil edilmiş veya tescil için başvuru yapılmış bir markanın sahibi tarafından itiraz yapılmasıyla aşağıdaki hallerde marka tescil edilemez:
• Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı ise ve aynı mal veya hizmetleri kapsıyorsa,
• Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya benzer ise ve tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer ise, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa ve bu karıştırılma ihtimali tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile ilişkili olduğu ihtimalini de kapsıyorsa.
• Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi tarafından markanın kendi adına tescili için, marka sahibinin izni olmadan ve geçerli bir gerekçe gösterilmeden bir başvuru yapılmışsa,
• Tescilsiz bir markanın veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaretin tescili istenilen markanın;
a) başvuru tarihinden önce veya markanın tescili için yapılan başvuruda belirtilen rüçhan tarihinden önce bu işaret için başka bir kişi adına hak elde edilmiş ise,
b) sahibine daha sonraki bir markanın kullanımını yasaklama hakkını veriyorsa,
• Tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın, toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarına zarar verebileceği veya tescil için başvurusu yapılmış markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceği bir durum oluşmuşsa,
• Tescil için başvurusu yapılmış marka, başkasına ait kişi ismi, fotoğrafı, telif hakkı veya herhangi bir sınai mülkiyet hakkını kapsıyorsa,
• Ortak ve garanti markalarının sona ermesinden itibaren üç yıl içinde ortak marka veya garanti markası ile aynı veya benzeri olan bir başvurusu yapılmışsa,
• Bir markanın yenilenmeme nedeniyle koruma süresinin dolmasından sonra iki yıl içerisinde aynı veya benzer markanın, aynı veya benzer mal ve hizmetler için tescil başvurusu yapılmışsa,
• Kötü niyetle yapılan marka başvuruları
Tescilin üçüncü aşamasını resmi marka bülteninde yayım oluşturur.
Mutlak ret sebebi bulundurmayan başvurular Resmi Marka Bülteni adında TürkPatent tarafından yayınlanan bültende yayınlanır. Bu bültenlerde ülke çapında başvurulan markaların yayımı yapılmaktadır. 2 aylık süre içerisinde üçüncü kişiler bültende yayınlanan marka başvurularına kurumun gözeteceği mutlak nispi red sebeplerine veya nispi red sebeplerine dayalı olarak itiraz edebilirler. Bu itirazın belirtilen şekilde 2 aylık sürede yapılması ile birlikte yazılı ve gerekçeli olması şarttır. İtirazın incelenmesi için itiraz süresi içinde ücretin ödenmesi ve aynı süre içinde ücretin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması zorunludur.
Tescilin dördüncü aşamasını ücretin yatırılması oluşturur.
Resmi Marka Bülteninde yayınlanan ve üçüncü kişiler tarafından itiraz edilmemesi ya da üçüncü kişilerin itirazlarının kabul edilmemesi durumunda marka tescilinin yapılması için kurumca tarifeyle belirlenen ücretin yatırılması ve ücretin yatırıldığına dair dekontun kuruma ibrazı gerekmektedir.
LİSANS
Marka hakkı, tescil edildiği mal veya hizmetlerin bir kısmı ya da tamamı için lisans sözleşmesine konu olabilir. Lisans sözleşmeleriyle marka hakkının kullanımı ve marka haklarından yararlanmanın devri söz konusudur.
Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans, inhisari değildir.
İnhisari olmayan lisans sözleşmelerinde lisans veren markayı kendi kullanabileceği gibi üçüncü kişilere de başka lisanslar verebilir.
İnhisari lisans sözleşmelerinde lisans veren, başkasına lisans veremez ve hakkını açıkça saklı tutmadıkça kendisi de markayı kullanamaz.
– Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans sahipleri, lisanstan doğan haklarını üçüncü kişilere devredemez.
-Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa lisans sahipleri, alt lisans sözleşmesi yapamaz.
*Lisans veren, lisans alan tarafından üretilecek malın veya sunulacak hizmetlerin kalitesini garanti altına alacak önlemleri almak zorundadır.
*Lisans alan, lisans sözleşmesinde yer alan şartlara uymak zorundadır. Aksi takdirde marka sahibi, tescilli markadan doğan haklarını lisans alana karşı ileri sürebilir.
DEVİR
Marka hakkı devredilebilir. Devir sözleşmesi noter tarafından onaylanmış şekilde yapılmasıyla geçerlilik kazanacaktır. Devrin sicile kaydedilmemesi halinde sicile kaydedilmeyen hukuki işlemlerden doğan haklar iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez.
Yapılan devir işleminin sicile tescili için istenen belgeler:
a.) Talep formu.
b.)Ücretin ödendiğini gösterir bilgi.
c.) Devre konu tasarım ve patent numarası ile marka tescil numarasının ve marka adının yer aldığı devir sözleşmesi.
d.) Devir sözleşmesinin yabancı dilde olması halinde yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi.
Markanın kısmi devri de mümkündür.
Markanın kısmi devri halinde, kısmi olarak devredilen mal veya hizmetler için; devralan adına yeni bir tescil numarası ile yeni bir dosya oluşturulur. Devir kapsamındaki mal veya hizmetleri belirtecek nitelikte yeni tescil numarası ile yeni bir tescil belgesi düzenlenir. Marka yeni tescil numarası ile ilk tescil tarihi de belirtilerek Sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır. Yeni oluşturulan tescil belgesi hak sahibine gönderilir. Kısmen devredilen haklar için korumanın başladığı tarih ile koruma süresi değişmeyecektir.
MİRAS YOLU İLE İNTİKAL
Marka hakkı, Miras yolu ile mirasçılara intikal eder. Bu değişikliğin ilgili Sicile kaydedilmesi için aşağıda sayılan belgelerle birlikte Kuruma başvuruda bulunulması gereklidir:
a.) Talep formu.
b.
) Mirasçılık belgesi veya noter tarafından onaylanmış örneği, mirasçılık belgesinin yabancı dilde olması halinde ilaveten yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi.
c.)
Ücretin ödendiğini gösterir bilgi.
REHİN
Marka hakkı rehnin konusunu oluşturabilir. Rehnin sicile kaydedilebilmesi için kuruma başvuruda istenilen belgeler:
a) Talep formu.
b) Ücretin ödendiğini gösterir bilgi.
c) Rehne konu tasarım ve patent numarası ile marka tescil numarası ve marka adının yer aldığı rehin sözleşmesi.
ç) Rehin sözleşmesinin yabancı dilde olması halinde yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi.
Birinci fıkra hükmü uyarınca kaydedilen rehinler 20/10/2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uyarınca kurulan Rehinli Taşınır Siciline bildirilir.
a) Alacağın herhangi bir nedenle sona ermesi.
b) Rehnin bir şarta veya süreye bağlanmış olması halinde bu şartın gerçekleşmesi, gerçekleşmemesi veya gerçekleşme ihtimalinin ortadan kalkması ile sürenin sona ermesi.
c) Marka, tasarım ve patentin cebri icra yoluyla satılması.
Rehnin sona ermesi halinde Sicilden terkini, alacaklıların terkine ilişkin talep formu ile talepte bulunması halinde mümkündür. Rehin hakkı sahibinin terkin talebinde bulunmaktan imtina etmesi halinde, marka hakkı sahibi, terkine ilişkin dava açarak ve bu davada verilen gerekçeli kararın kesinleşme şerhini içeren bir örneğini Kuruma sunarak rehnin terkinini talep edebilir. Marka hakkının cebri icra yoluyla satışı halinde satışa ilişkin belgenin aslı veya onaylı suretinin Kuruma sunulması ile rehin terkin edilir.
Markanın rehni, hakkın devamı için gerekli ücretlerin yatırılmaması ya da istenilen belgelerin süresi içinde gönderilmemesi sebebi ile hakkın sona ermesine engel olmaz. Marka rehni devre engel değildir.
Bu sitede paylaşılan yazı ve çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup reklam,teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.