Genel

ŞANLIURFA CEZA AVUKATI

UYUŞTURUCU MADDE SUÇLARI

Uyuşturucu Madde Ticareti

Ülkemiz kanunları çerçevesinde uyuşturucu maddenin kullanımı ve ticareti suç olarak değerlendirilmektedir. Uyuşturucu madde ticaretine yönelik kanuni düzenlemelerde çok ciddi yaptırımlar öngörülmüş olup bu suçlamayla karşılaşan bireylerin ceza yargılaması sonucunda mahkumiyetlerine karar verilmesi halinde özgürlüklerin kısıtlanması söz konusu olabilmektedir. Eroin, kokain, esrar, metamfetamin, ekstazi , bonzai , lyrica, gerica vb. Maddeler uyuşturucu madde ticareti veya kullanma suçuna konu olabilmektedir. Şanlıurfa ilinde hakkında uyuşturucu madde ticaretinden işlem yapılan kişi veya yakınları Şanlıurfa’da yapılacak olan uyuşturucu madde imal ve ticareti suçunun yargılama sürecini merak etmekte ve suça ilişkin bilgi arayışına girmektedirler. Bu yazımızda ülkemiz kanunları ve yargı kararları çerçevesinde Uyuşturucu Madde Ticareti suçunun imali, ithali ve ihracı, satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolayma, satın alma, kabul etme, bulundurma şeklinde eylemlere, uyuşturucu madde ticareti suçuna ilişkin kanun maddeleri, suçun tanımı, Yargıtay’ın uyuşturucu madde ticareti olarak kabul ettiği durumlara ilişkin mahkeme içtihatları ve yargıalama süreci hakkında bilgilendirme amaçlanmaktadır.

Uyuşturucu Madde Ticareti suçu Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesinde düzenlenmiştir.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti
Madde 188- (1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.
(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
(4) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması,
b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi,
hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
(7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Uyuşturucu madde imal, ithal ve ihracı suçu kanunun 1. Ve 2. Fıkrasında düzenlenmiş olup yargılama sonucunda suçun sabit görülmesi halinde temel ceza olarak 20 yıl hapis ve bin gün adli para cezası öngörülmüştür. Uyuşturucu madde ticareti suçu kanunun 188. Maddesinin 3. Fıkrasında düzenlenmiş olup 4 ve 5. Fıkralarında da daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallere, 6. Fıkrada cezada indirim sebebine, 7. Fıkrada yasaklanan bir diğer eyleme, 8. Fıkrasında suçu işleyen kişilerin belirli meslek gruplarından olması halinde daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hale yer verilmiştir.

A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal Etmek

Bir uyuşturucu maddenin arıtılmasıyla uyuşturucu veya uyarıcı madde niteliğinde madde elde edilmesi, veya iki ya da daha çok sayıdaki farklı maddelerin kimyasal bir tepkimeye sokulmasıyla bunlardan uyuşturucu veya uyarıcı madde özelliği bulunan bir madde elde edilmesi işlemleri “İMAL” olarak değerlendirilmektedir. Maddenin niteliğinde değişiklik yapmayan işlemler imal olarak kabul edilmemektedir.

Örneğin morfinin eroine dönüştürülmesi işlemi imal olarak değerlendirilebilmektedir.

Eylemin imal niteliğinde olup olmadığı hususunda Adli Tıp İhtisas dairesinden alınacak bilirkişi raporuna göre mahkemece değerlendirme yapılmaktadır. İmal etme eylemine yönelik imal için hazırlanan maddeler ile alet ve malzemeler imal işlemi için elverişli nitelikte olmadığı takdirde işlenemez suç gündeme gelebilmektedir. İşlemez suçun söz konusu olması halinde fail hakkında BERAAT kararı verilmesi mümkün olabilmektedir. İmal işlemi için gerekli hazırlıklar yapılmış ve işleme başlanılmasından sonra elde olmayan nedenlerle imal işleminin tamamlanamamasının söz konusu olduğu durumda imal suçuna teşebbüs suçu oluşmaktadır.

B. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İthal Etmek

Uyuşturucu maddenin, ülke sınırlarımızın dışından ülkeye ruhsatsız olarak getirilmesi halinde suçun oluştuğu kabul edilmektedir. Uyuşturucu maddenin ülkeye nereden ve hangi yöntemle sokulduğunun suçun oluşması açısından bir önemi yoktur. Ancak uyuşturucu maddenin ruhsatsız olarak ülkeye sokulmasında uyuşturucu veya uyarıcı madde ithal etmek suçunun oluşabilmesi için eylemin kullanmak dışında bir amaçla gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Uyuşturucu maddenin kullanmak amacıyla yurt dışından ülkeye getirilmesi halinde TCK’nın 191. Maddesinde düzenlenen suç oluşabilmektedir. Failin yurtdışından getirdiği uyuşturucu maddeyi kullanmak amacıyla getirdiğine ilişkin savunmasına mahkemece itibar edilmediği takdirde imal suçundan cezalandırılması söz konusu olabilmektedir.

C. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İhraç Etmek

Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ülkemizden izinsiz olarak yurtdışına çıkarılması halinde Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İhraç Etmek suçu oluşmaktadır. Failin yurtdışında yakalanması ve yakalandığı ülkede hakkında yapılan yargılama sonucu mahkumiyet kararı verilmesi halinde çekmiş olduğu ceza, ülkemizde hakkında yapılacak olan yargılama sonucunda ceza verilmesi halinde verilecek cezadan mahsup edilecektir. Fail hakkında başka bir ülkede yapılan yargılamaya ilişkin dosyada delil olarak değerlendirilen hususlar ülkemizde yapılacak yargılamada da tekrardan değerlendirilecektir.

Uyuşturucu madde imal, ithal ve ihracı suçları ciddi yaptırımlar içermekte olup bu suçlamayla karşılaşan bireylerin ceza hukuku ve uyuşturucu madde ticareti suçlarında deneyimli bir avukat ile süreci yönetmesi hakların korunması ve savunmanın etkililiği açısından oldukça önemlidir.

D.UYUŞTURUCU MADDE TİCARETİ

Türk Ceza Kanunu’nun 188.Maddesinin 3. Fıkrasında düzenlenen uyuşturucu madde ticareti kanun maddesinde belirtilen seçimlik hareketlerle işlenebilmektedir. Kanun maddesinde yasaklanan seçimlik hareketler ” satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme, bulundurma” olarak belirtilmiştir. Uyuşturucu madde ticareti suçundan cezai mahkumiyet sonucunun oluşabilmesi için belirtilen eylemlere konu edilen maddenin miktarı somut olayın koşullarına ve seçimlik harekete göre önem arz etmektedir. Örneğin kanun maddesinde belirtilen satma eylemi yönünden madde miktarının çok az olması halinde kanun maddesindeki tipiklik gerçekleştiğinden suç oluşabilmektedir. Ancak bulundurma eylemi yönünden madde miktarının kişisel kullanım sınırını aşmadığı takdirde uyuşturucu maddenin “kişisel amaç dışında” bulundurulduğuna yönelik bir tespitin söz konusu olmadığı takdirde uyuşturucu madde ticareti suçlamasıyla yapılan yargılamanın BERAAT ile sonuçlanması da söz konusu olabilmektedir. Kural olarak suçların kasten işlendiği kabul edilmektedir. Uyuşturucu maddenin bulundurulmasına yönelik kastın ticaret olmadığı ve kişisel kullanım amacıyla bulundurulduğu takdirde atılı suçun oluşmadığı kabul edilmektedir. Ancak her olay kendine özgü şartlar barındırdığından ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.

Uyuşturucu Madde Ticareti Seçimlik Hareketler

a.) Satmak

Uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başka birine verilmesi halinde kanunda belirtilen “satma” eylemi gerçekleştirilmiş olup bu eylem nedeniyle kanunda belirtilen cezai yaptırımın uygulanması mümkün olabilmektedir. Satma suçunun oluşabilmesi için miktar

b.)Satışa arz etmek

Uyuşturucu maddenin satma iradesinin açığa çıkarılmasıdır. Uyuşturucu maddenin ticaretine yönelik müşteri arama, pazarlık yapma gibi davranışlar satışa arz etmek kapsamında değerlendirilebilmektedir.

c.)Başkalarına vermek

Uyuşturucu maddenin zilyetliğinin tamamen devredilmesi halinde eylemin gerçekleştiği ve suçun oluştuğu kabul edilmektedir. Bu hususta uyuşturucu madde ticaretinin oluşmasında “başkalarına verme” eylemini gerçekleştirenin bunu hangi amaçla yapmış olduğunun bir önemi bulunmamaktadır. Bedelsiz bir şekilde olsa dahi uyuşturucu maddenin herhangi bir şekilde zilyetliğinin tamamen bir başkasına devredilmesi halinde eylemin gerçekleştiği ve suçun oluştuğuna yönelik değerlendirmeler yapılabilmektedir.

d.) Sevk etme ve nakletme

Uyuşturucu maddenin bir yerden başka bir yere gönderilmesi eylemini gerçekleştiren kişiler ve eylemin gerçekleşmesine katkıda bulunan kişiler hakkında uyuşturucu madde ticareti suçunun işlendiğine yönelik değerlendirmeler yapılabilmektedir.

e.)Depolamak

Başkasına ait olan uyuşturucu maddeyi depolayan kişi uyuşturucu madde ticareti suçundan sorumlu tutulabilmektedir. Başkasına ait uyuşturucu maddeyi evinde, işyerinde, garajında, kömürlüğünde, ev eşyasının içinde, yatağının altında bulunduran kişi hakkında uyuşturucu madde ticareti suçunu işlediğine yönelik değerlendirmeler yapılabilmektedir.

f.) Satın Almak

Uyuşturucu maddenin kullanmak dışında bir amaçla satın alınması halinde “satın almak” eyleminin gerçekleştiği ve uyuşturucu madde ticareti suçunun oluştuğuna yönelik değerlendirme yapılabilmektedir. Suçun oluşabilmesi için uyuşturucu maddenin kullanmak için satın alınmamış olması gerekmektedir. Kullanmak için satın alınmış olması halinde TCK Madde 191 gündeme gelebilecektir.

h.) Kabul etmek

Uyuşturucu maddenin kullanmak dışında bir amaçla kabul edilmesi ve zilyetliğinin devralınması halinde eylemin gerçekleştiği ve uyuşturucu madde ticareti suçunun oluştuğuna yönelik değerlendirme yapılabilmektedir.

ı.) Bulundurmak

Uyuşturucu maddeyi kullanmak dışında bir amaçla zilyetliğinde bulunduranın “bulundurma” eylemini gerçekleştirdiği ve uyuşturucu madde ticareti suçunun oluştuğuna yönelik değerlendirme yapılabilmektedir. Uyuşturucu maddenin kullanmak amacıyla bulundurulması halinde TCK Madde 191 kapsamında düzenlenen suçun oluştuğu gündeme gelebilecektir.

SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ

Suçun Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri

Suça konu uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması halinde,
Suçun işlendiği yerin okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi halinde,
Uyuşturucu madde ticareti suçlarının tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde,
Cezanın yarı oranda arttırılması söz konusu olmaktadır.
Uyuşturucu madde ticareti suçunun, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek cezanın bir kat artırılması söz konusu olmaktadır.

USULE İLİŞKİN HÜKÜMLER

Uyuşturucu maddenin ticaretinin hatta kullanımının yasak olduğunun herkes tarafından bilindiği kabul edilmektedir. Bu maddelerle ilgili eylemler aleni olarak yapılmamaktadır. Aleni olarak gerçekleştirilmeyen eylemler nedeniyle ceza yargılaması sonucunda mahkumiyet kararı ancak suçun hukuka uygun şekilde ispat edilmesiyle söz konusu olabilmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda usule ilişkin hükümler düzenlenmiş olup hukuka aykırı şekilde elde edilen delillerin hükme esas alınamayacağı belirtilmiştir. Suç ile ilgili yapılan araştırmalarda delil elde etme yöntemlerinden bazıları olan, Telefon Dinlenmesi olarak bilinden iletişimin denetlenmesi koruma tedbiri(CMK Madde 135), arama( CMK madde 116-122), Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi (CMK madde 139), Teknik Takip(CMK madde 140) gibi işlemlerin kanun maddesinde belirtilen usule uygun bir şekilde yapılmamış olması halinde delillerin hukuka aykırılığı söz konusu olabilmektedir. Sanık aleyhine dosya kapsamında hukuka uygun delilin bulunmadığı takdirde yargılama sonucunda BERAAT kararı verilmesi söz konusu olabilmektedir.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Uyuşturucu madde imal, ithal ve ihrac ve ticareti suçunda görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme kural olarak suçun işlendiği yer mahkemesidir.

UYUŞTURUCU MADDE İMAL İTHAL VE İHRACI SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK VE CEZAİ İNDİRİMLER

Türk Ceza Kanunu’nun 61. Maddesinin 10. Fıkrasında belirtildiği üzere kanunda açıkça yazılmış olmadıkça cezalar ne artırılabilir, ne eksiltilebilir, ne de değiştirilebilir. Türk Ceza Kanunu’nun 62. Maddesinde takdiri indirim nedenleri düzenlenmiştir. Somut olayın koşullarına göre mahkemece takdiri indirimlerin uygulanması mümkündür.

Türk Ceza Kanunu’nun 188. Maddesinin 6. Fıkrasında Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da uyuşturucu madde ticareti suçuna yönelik cezaların söz konusu olacağı belirtilmektedir. Ancak maddenin devamında verilecek cezanın yarıya kadar indirilebilir olduğunun mümkün olduğu belirtildiğinden indirim hususunda kanuni bir düzenleme olarak kabul edilmektedir.

Türk Ceza Kanunun etkin pişmanlık düzenlemesi Türk Ceza Kanunu’nun 192.Maddesinde yer almaktadır.

Etkin pişmanlık
Madde 192- (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
(2) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
(3) Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir.
(4) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz. Bu durumda kamu görevlileri ile sağlık mesleği mensuplarının 279 uncu ve 280 inci maddeler uyarınca suçu bildirme yükümlülüğü doğmaz.

Düzenlemeye göre uyuşturucu madde ticaretini oluşturan eylemleri gerçekleştiren failin, resmi makamlarca suçun öğrenilmesinden önce suçun işlendiğini ortaya çıkarırsa hakkında cezaya hükmolunmaması mümkündür. Suçların resmi makamlarca öğrenilmesinden sonra pişmanlık iradesi göstererek gönüllü bir şekilde suçun ortaya çıkmasına ve varsa diğer faillerin yakalanmasına ya da diğer uyuşturucu maddelerin ele geçirilmesini kolaylaştırması halinde hakkında cezai indirim yapılması mümkün olabilmektedir.

Bu yazı genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. İçeriği, somut bir olaya uygulanabilecek hukuki danışmanlık hizmeti olarak değerlendirilmemelidir. Yazının içeriğinden kaynaklı olarak doğabilecek sonuçlardan yazar sorumlu tutulamaz.