Genel

ŞANLIURFA CEZA AVUKATI

ZİMMET SUÇU NEDİR

Zimmet suçu Türk Ceza Kanunu’nun 247.Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre:

Zimmet
Madde 247- (1) Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(3) Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.

Zimmet suçu suç teorisi tiplemesine göre “özgü suç” kategorisinde olup bu suçun faili ancak kamu görevlisi olabilir. Maddenin ilk fıkrasında suçun temel hali düzenlenmiş ve maddeye göre görevi nedeniyle kamu görevlisine emaneten edilen mal veya eşyanın görevin gereklerine aykırı olarak tasarrufta bulunulması suç olarak tanımlanmıştır. Maddenin ikinci fıkrasında suçun açığa çıkmasının hileli davranışlarla engellenmesinin daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Zimmet suçunun işlenmesinin ortaya çıkmasının engellenmesine yönelik “hile” teşkil eden davranışın belgede sahtecilik suretiyle gerçekleştirilmesi halinde TCK madde 212 gereğince ayrıca belgede sahtecilik suçu da gündeme gelebilmektedir. Maddenin üçüncü fıkrasında ise “kullanma zimmeti” düzenlenmiş olup kanun maddesinde malın görevin gereklerine aykırı olarak kullanılmasından sonra iade edilmiş olması daha az cezayı gerektiren nitelikli hal olarak tanımlanmıştır.

Zimmet suçundan yürütülen soruşturmalarda 3628 Sayılı Kanun’un Madde 17,18,19 hükümlerine riayet edilmesi gerekmektedir.

KORUNAN HUKUKİ DEĞER

Bu suçta korunan hukuki değer, kamu görevlilerine duyulan güvenin zedelenmesidir.

SUÇUN MADDİ VE MANEVİ UNSURLARI

Zimmet suçu kural olarak kasten işlenebilmektedir. Görevi gereği kendisine teslim edilen para, mal veya eşyayı görevin gereklerine aykırı olarak tasarrufta bulunan kamu görevlisinin atılı suç yönünden sorumluluğu doğabilmektedir. Kamu görevlisinin görevi nedeniyle kendisine teslim edilen para, mal veya eşyayı iade etme niyeti olmadan almışsa suçun oluştuğu kabul edilebilmektedir.
Bu suçun işlenmesiyle elde edilen menfaatten kimin yararlandığının bir önemi bulunmamaktadır. Menfaatten yararlananın kamu görevlisi olmaması halinde dahi suçun oluştuğu kabul edilebilmektedir.

SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ

Suçun Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri
Suçun zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi

Suçun Daha Az Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri

-Kullanma Zimmeti
Kullanma Zimmeti zimmet konusu malın geçici bir süre olmak üzere kullanılıp iade edilmesi halinde söz konusu olabilmektedir.

ETKİN PİŞMANLIK
Türk Ceza Kanunu’nun 248. Maddesinde zimmet suçuna yönelik etkin pişmanlık düzenlemesine yer verilmiştir. İlgili kanun maddesine göre:

Etkin pişmanlık
Madde 248- (1) Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen malın aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir.
(2) Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen malın aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Etkin pişmanlığın hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.

Etkin pişmanlık düzenlemesinin ilk fıkrasında ” etkin pişmanlığın” soruşturmadan önce gerçekleşmesi halinde yapılacak indirim, maddenin ikinci fıkrasında “etkin pişmanlığın ” kovuşturma evresinde hükümden önce gerçekleşmesi halinde yapılacak indirim belirlenmiştir. Etkin pişmanlık hükümlerinden failin yararlanabilmesi için zararın tamamının giderilmiş olması gerekmektedir. Zararın giderilmesi eşyanın iadesi şeklinde olabileceği gibi eşyanın iadesinin mümkün olmadığı hallerde eşya bedelinin tazminat olarak ödenmesi şeklinde olabilmektedir.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Zimmet suçunda görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise kural olarak suçun işlendiği yer mahkemesidir.

SORUŞTURMA USULÜ VE ŞİKAYET

Zimmet suçu şikayete tabi bir suç değildir. Zimmet suçuna ilişkin soruşturma 4483 sayılı kanuna göre yapılmayıp 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’na göre yapılacaktır. 3628 Sayılı Kanun madde 17,18,19 hükümlerine riayet edilerek soruşturma işlemlerinin yapılması gerekmektedir.

3628 Sayılı Kanunda Düzenlenen Suçlar ile Bazı Suçlardan Dolayı Soruşturma Usulü
Soruşturma
Madde 17 – Bu Kanunda ve 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununda yazılı suçlarla, irtikâp, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçlarından veya bu suçlara iştirak etmekten sanık olanlar hakkında 2.12.1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Yukarıdaki fıkra hükmü müsteşarlar, valiler ve kaymakamlar hakkında uygulanamaz. Görevleri veya sıfatları sebebi ile özel soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi olan sanıklarla ilgili kanun hükümleri saklıdır.
Suçun ihbarı
Madde 18 – Yukarıdaki maddede yazılı suçlara ilişkin ihbarlar doğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine derhal bir ihbar tutanağı düzenlenir ve bir örneği muhbire verilir. Acele ve gecikmesinde sakınca umulan hallerde tutanak düzenlenmesi sonraya bırakılabilir. Muhbirlerin kimlikleri, rızaları olmadıkça açıklanmaz. İhbar asılsız çıktığında aleyhine takibat yapılanın istemi üzerine muhbirin kimliği açıklanır. Yukarıdaki fıkraya göre yapılan ihbar veya takipsizlik kararı ve iddianame Cumhuriyet başsavcılığınca, ilgili kamu kurum veya kuruluşlarına bildirilir. İlgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından yazılı başvuruda bulunulması halinde bu kurum veya kuruluşlar, başvuru tarihinde müdahil sıfatını kazanır. Bu suçlardan dolayı müfettiş ve muhakkikler de soruşturma neticesinde delil veya emare elde ettikleri takdirde, işi yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve evrakı tevdi ederler. Cumhuriyet Başsavcılığı müfettiş ve muhakkikler tarafından kendisine tevdiine
lüzum görülmediği halde dahi evrakın taalluk ettiği iş hakkında soruşturma yapmak üzere gerekçe göstererek evrakı ait olduğu merciden isteyebilir. 17 nci maddede yazılı suçlardan dolayı delil veya emare elde eden müfettiş ve muhakkikler durumu yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve evrakı tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında da yapılacak takibattan dolayı Memurin Muhakematı
Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümleri uygulanmaz. İhbar konusu müsnet suç hakkında dava açılıncaya kadar bilgi vermek ve yayın yapmak yasaktır.
Soruşturma usulü
Madde 19 – Cumhuriyet Savcısı 17 nciMadde 19 – Cumhuriyet Savcısı 17 nci maddede yazılı suçların işlendiğini öğrendiğinde sanıklar hakkında doğrudan doğruya ve bizzat soruşturmaya başlamakla beraber durumu atamaya yetkili amirine veya 8 inci maddede sayılan mercilere bildirir. Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı doğrulayan emareler bulduğu takdirde sanıktan, haksız edinilen malın kaçırıldığı yolunda delil ve emare elde edildiği takdirde sanığın ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları ile gelini ve damadından mal bildiriminde bulunmalarını ister. Bu istemin sanığa ve diğer ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde Cumhuriyet Savcısına mal bildiriminin verilmesi zorunludur. Soruşturmanın müfettiş veya muhakkik tarafından yapılması halinde müfettiş veya muhakkik de sanıktan ve yukarıda sayılan ilgililerden mal bildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin sanık ve ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde müfettiş veya muhakkike mal bildiriminin verilmesi keza zorunludur. Cumhuriyet Savcısı, kamu davası açılmadan önce haksız edinildiği yolunda delil veya emare elde edilen para veya mal ile ilgili tedbirin alınmasını görevli mahkemeden veya para veya malın bulunduğu yer hukuk mahkemesinden isteyebilir.

3628 Sayılı Kanunun 17-18-19 madde numaralı kısımlarında usule ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Zimmet suçu iddiasıyla yapılan yargılamalar neticesinde ceza verilmesi halinde ciddi yaptırımların uygulanması söz konusu olabilmektedir. Rüşvet suçu iddiasıyla soruşturma veya kovuşturmanın söz konusu olduğu durumlarda ceza hukuku alanında deneyimli ve bilgili bir avukattan hukuki destek alınması tavsiye edilmektedir.